Besteed jij genoeg aandacht aan woordenschat en zinsbouw?

Heb je wel eens het gevoel dat je niet voldoende aandacht besteed aan woordenschat of zinsbouw?

Leerlingen met een TOS (taalontwikkelingsstoornis) hebben vaak een zwakke woordenschat en problemen met zinsbouw, hoe meer oefening ze krijgen, hoe beter. 

Maar ook leerlingen zonder TOS  kunnen extra oefening op deze taaldomeinen vaak goed gebruiken.

Heb je vraagtekens wat je zou kunnen doen aan deze domeinen maar ontbreekt het je aan tijd om er inspiratie voor te zoeken?

Dan heb ik hier de ideale digitale tool voor jou, geschikt voor op je digibord of op een iPad of tablet.

“To pondr” betekent letterlijk vertaald “overpeinzen”.

Met deze “digitool” kun je dan ook met behulp van Ponzie een semantisch netwerk rondom een woord overpeinzen.

Wat kan Pondr jou bieden in de klas?

Met je eerste woordwolk heb je vele mogelijkheden.

• Je kunt zelf woorden toevoegen via het plusteken
• Je kunt een woord vasthouden en verslepen, waarmee je een nieuwe subwolk creeert.
• Je kunt op een leeg stuk van je canvas een nieuw woord intypen zodat je een andere wolk krijgt in hetzelfde scherm
• Je kunt meerdere tabbladen openen, en deze onafhankelijk bewerken.

Bekijk in deze video hoe deze handige website precies werkt.

Wat zijn de mogelijkheden van Pondr in de klas?

Met Pondr kun je, zoals eerder gezegd, goed werken aan de taaldomeinen woordenschat en zinsbouw.

Hieronder een paar praktische tips voor in de klas.

1. Ontdek de betekenis

Kies een onbekend (thema)woord met jouw groep en voer het in op de website, ga vervolgens met jouw groep praten over de woorden in de wolk, komen ze er nu wel achter wat dit woord betekent?
Je bent op deze manier bezig met denken over taal, over taalrelaties, over semantische netwerken en werkt dus aan metacognitie.
Let op: laat de leerlingen hier niet teveel raden, de kans bestaat dan dat een woord met een verkeerde betekenis wordt opgeslagen in het geheugen.

2. Brainstorm rondom een woord

Kies een bekend woord en typ het in op de website. Voordat je Ponzie de woordwolk laat creëren,  ga je eerst je groep langs om te peilen wat zij denken dat Ponzie zal vinden.

Je zou deze woorden apart kunnen noteren op een papier of op een ander tabblad van je digibord.
Wanneer je daarna het woord invoert op pondr.space kijk je samen of Ponzie met dezelfde woorden komt als jouw leerlingen.
Welke woorden zijn niet genoemd, waarom denk je dat ze niet of juist wel genoemd worden door Ponzie?
Ook hier komt weer een behoorlijk stuk metacognitie om de hoek kijken.

3. Maak een mindmap vanuit een semantisch netwerk

Wanneer je een woordwolk hebt gecreëerd, kun je met de arceerfunctie van de website een aantal woorden in categorieën verdelen.

De woorden die een hoofdcategorie kunnen vertegenwoordigen, sleep je vervolgens eruit en hier omheen laat je een nieuwe wolk door Ponzie bedenken.

Heb je nog een nieuw categoriewoord bedacht, dubbelklik dan met je muis op een lege plek en maak een nieuwe woordwolk binnen hetzelfde canvas.

De woorden uit de diverse wolken kunnen dan vervolgens in een mindmap worden gesorteerd.

Voor tips voor een goede mindmaptool verwijs ik je naar mijn artikel over de top 5 van mindmaptools voor in de klas.

Laat er ook afbeeldingen bij zoeken en maak daarna een afdruk voor op de taalmuur van je klas.

4. Zinnen bouwen met Ponzie 

Kies een themawoord, laat Ponzie een woordveld creëren, en ga vervolgens met deze woorden zinnen maken. 

Bijvoorbeeld:

• Zet de leerlingen individueel of in tweetallen aan de slag. Schrijf zoveel mogelijk zinnen op die je kunt bedenken.
• Maak een zo lang mogelijke zin. Hoe meer woorden uit de wolk binnen een zin, hoe beter.
• Geef een aantal bonuswoorden die de leerlingen in de zin moeten verwerken.
  Bijvoorbeeld  werkwoordsvervoegingen (loopt, liepen/gelopen),    verwijswoorden (hem, haar, die daar) of bijvoeglijk naamwoorden.

Vergeet het visualiseren niet!!

Wanneer je de website Pondr gebruikt, realiseer je dan wel dat je erg auditief bezig bent.

Leerlingen met een taalontwikkelingsstoornis hebben grote moeite met puur auditieve informatie. Hun werkgeheugen is veel sneller overbelast, wanneer er geen visuele ondersteuning wordt gegeven

“Maar het woord staat er toch?”

Wanneer je de woorden niet voldoende ondersteunt met afbeeldingen of symbolen, zal dit slechter of helemaal niet beklijven bij de taalzwakke leerlingen.
Vergeet dus niet om de woorden of de zinnen te voorzien van een bijbehorende afbeelding.
Maak hier ruimte voor tijdens de verwerking.