Op zoek naar Thinking for Learning

In Maart 2019 mocht ik een studiereis maken naar New Castle Engeland. 
Het doel was om het concept Thinking for Learning in de praktijk te bekijken en te beoordelen of dit ook een concept zou kunnen zijn om nader te onderzoeken voor het cluster 2 onderwijs op onze school, De Spreekhoorn in Breda. 
Aangezien ik sinds dit schooljaar werk als ambulant begeleider en als ICT Coach, en daarnaast als projectleider verbonden ben met de landelijke stuurgroep Auris Digitaal, was het mijn opdracht om ook te bekijken wat de mogelijkheden zouden kunnen zijn van de combinatie Thinking for Learning en digitale mogelijkheden voor het cluster 2 onderwijs.

Is dat iets met 21th Century skills?

Het concept 21th Century skills is bij ieder wel bekend, en ligt zelfs de laatste tijd wat onder vuur.
De vaardigheden die genoemd worden in de welbekende cirkel zijn volgens de critici waarden van alle tijden.
En dat klopt ook wel natuurlijk. Samenwerken, creatief denken, probleem oplossen, communiceren, kritsch denken, dit zijn de skills die je ook sterk terug ziet in bijvoorbeeld Montessori onderwijs of Dalton onderwijs.

Leerlingen die nu in onze klaslokalen zitten, worden opgeleid voor een toekomst waar technologie zonder twijfel een hoofdrol zal gaan spelen. In hun dagelijkse leven, maar zeker ook in hun werk. De denkvaardigheden om hiermee om te gaan, en die ook vaak onderliggend zijn aan de techniek, zullen in de toekomst alleen maar belangrijker worden.

Zoals Kris van den Branden het al zegt in zijn boek “onderwijs voor de 21e eeuw”:

Elke eeuw heeft haar eigen onderwijs nodig, Het onderwijs zoals we dat vandaag kennen, heeft vorm gekregen in de vorige eeuw. In een periode dat er van digitalisering geen sprake was. 
Leerlingen hebben echter leraren nodig om hun eigen leraar te worden. Ze hebben de begeleiding van leraren nodig om cruciale sleutelcompetenties (skills) op hoog niveau te verwerven en de autonomie op te bouwen om hun eigen leerprocessen aan te sturen.

Wanneer je een computerprogramma moet gebruiken, uitvinden, ontwerpen, programmeren of repareren, moet je tenslotte ook zelf de logica erachter begrijpen, kunnen uitleggen waarom, wanneer en hoe de computer/robot iets moet uitvoeren. Dit vraagt om Thinking Skills. 

Leerlingen met een taalontwikkelingsstoornis hebben zeker baat bij directe instructie, maar vragen daarnaast extra begeleiding op het gebied van deze thinking skills. Met name samenwerken, communicatie, probleem oplossen, kritisch denken, zelfregulering en samenwerken. 
Het voertuig voor deze skills is namelijk altijd mondelinge taal en voldoende  communicatieve redzaamheid is dus noodzakelijk voor het gebruik maken van de thinking skills.
Precies datgene dus wat het lastig maakt voor leerlingen met een TOS. (Taalontwikkelingsstoornis)

Projectbased Learning

Een paar jaar geleden, tijdens mijn opleiding tot ICT coach, hebben mijn collega’s en ik lessen uitgeprobeerd die uitgaan van onderzoekend leren en vakoverstijgend onderwijs. Projectmatig werken met de leerlingen vanuit een onderzoeksvraag.
Deze lessen sloegen ontzettend goed aan bij zowel de leerlingen als bij ons zelf.
Leerlingen raakten meer betrokken bij de les en het gevoel van eigenaarschap en het presenteren aan elkaar van de opgedane kennis en resultaten versterkte de communicatieve vaardigheden.
“Wauw , wanneer gaan we dit weer doen?” was een veel gehoorde vraag bij dit soort lessen.
Sindsdien zijn we op zoek gegaan naar methodes of concepten die vergelijkbaar zijn, maar ook aansluiten bij onze doelgroep in het cluster 2 onderwijs. 
Specifiek zochten we naar methodes of concepten die een houvast gaven voor zowel beginnende als gevorderde leerkrachten
Daarnaast zochten we naar concepten waar extra aandacht voor de mondelinge taal en mogelijkheden tot aanpassen naar individuele niveau’s mogelijk was.
Tot nu toe bleef het onderzoekend leren beperkt tot individuele initiatieven binnen het eigen klaslokaal. Best jammer, maar door allerlei andere schoolbrede ontwikkelingen  was dit de praktijk.

Onze zoektocht ging verder

Het idee van projectmatig werken bleef echter sluimeren. Een tijd geleden waren een aantal collega’s en ik daarom gaan kijken op een cluster 2 school die inmiddels werkt volgens het International Primary Curriculum (IPC).
Dit is een curriculum voor het basisonderwijs (groep 1 t/m 8) waarin leren in projecten centraal staat. 
Het IPC-curriculum is een digitaal curriculum dat werkt met leerdoelen en thema’s, die units worden genoemd.
Die leerdoelen en thema’s moesten echter op de bezochte school nog wel aangepast worden voor de doelgroep, de lessen en activiteiten en het administratiesysteem moesten worden aangepast en er moest tijd in worden gestoken om lessen en activiteiten te ontwerpen.  Je moest er dus als team wel echt allemaal achter staan en tijd erin willen steken.
Het gebruik van digitale hulpmiddelen was op deze school destijds nog niet volledig geïntegreerd in de projecten. Het projectbased learning idee werkte echter wel weer enthousiasmerend, maar we zochten toch verder. Wat was er nog meer mogelijk?

Thinking for Learning (T4L)

Dit jaar stuitten we op het onderwijsconcept Thinking for Learning. (T4L)
Sinds twee jaar zijn er drie cluster 2 scholen die bezig zijn met de implementatie van dit onderwijsconcept.
De reacties zijn tot nu toe positief. Een aantal collega’s van die scholen mocht zich in Engeland verder laten inspireren, en vanuit onze school mocht er ook een verkenner mee. Dat werd ik dus. 

Mijn leervragen voor deze reis

Natuurlijk stelde ik mij vooraf een aantal vragen:

• Hoe wordt T4L naar het cluster 2 onderwijs vertaald door mijn collega’s van Auris en hoe wordt het verbonden aan bestaande methodes?
• Wordt er ook gebruik gemaakt van digitaal leren, ICT hulpmiddelen  of van een digitaal portfolio? 
• Hoe worden methodes of leerstof in de te bezoeken scholen verwerkt in T4L?

Ik neem je in dit artikel mee in een reisverslag per school met als aflsuiting mijn vragen en mening over de opgedane kennis.

Wat is Thinking for Learning

Allereerst meer achtergrond informatie rondom het concept.
Thinking for Learning (T4L)  is geen methode maar een onderwijsconcept waarmee je de leerlingen aanzet tot kritisch denken, logisch redeneren, creatief denken, samenwerken, probleem oplossen, samenwerken en communiceren. Dat zijn dus ook een aantal van de 21th Century Skills, maar er is meer.

Je kunt met dit concept al je leerlijnen vormgeven, maar je kunt het ook toepassen op een methode die zaakvakken samenvoegt. Dit laatste is dus al langer een wens van mijn collega’s.

Het concept bestaat uit thinking skills en coöperatieve structuren, vormgegeven in praktische werkvormen (toolbox). Door middel van een implementatietraject leer je als school in twee jaar tijd hoe je T4L in kunt zetten om de leerlingen te vormen tot creatief en kritisch denkende mensen die kunnen samenwerken en zich een onderzoekende instelling eigen hebben gemaakt. Het onderzoekend en ontwerpend leren, vormgegeven in praktische tools voor in de praktijk.  Dit onderwijsconcept kan dus als een soort laag over iedere methode of leerlijn gelegd worden.

Meerwaarde van het concept T4L

Het concept Thinking for Learning is erop gericht leerlingen helder te leren denken, dat werd tijdens de scholen die ik heb bezocht al meteen duidelijk.

T4L zou volgens informatiebronnen op het internet de volgende resultaten moeten opleveren:

• Leerlingen leren beter en sneller, ook – en met name – zwakke leerlingen.
• Leerlingen leren met meer plezier en betrokkenheid.
• Leerlingen nemen zelf de verantwoordelijkheid voor hun leren.
• Schooluitval vermindert door toegenomen motivatie.
• Sociale en affectieve ontwikkeling van leerlingen versnelt.
• Docenten werken met meer plezier in een nieuwe, even cruciale rol.

Tijdens deze reis heb ik drie scholen bezocht en twee workshops gevolgd rondom T4L (thinking for Learning)  en P4C (Philosophy for children)

De door mijzelf bezochte scholen

• De Sele First School (leeftijd 3 t/m 10 jaar)
• De Studio West Secundary School  (Leeftijd 11-16 jaar)
• De West Jesmond Primary school (Leeftijd 3 t/m 10 jaar) 

Deel 1: Op bezoek bij de Sele First School

Visualisatie van het leren

Op de Sele First school viel het mij vooral op dat er heel veel aandacht was voor visualisering van het leren.
Overal hingen de muren vol met leerresultaten, maar ook met hulpkaarten voor het leren. Voor alle thinking skills en voor taal en rekenen groeide dit aanbod gedurende het jaar. Voor de projectbased materialen verhuisde dit geleidelijk naar de gangen waar je veel  themamuren en materialen tentoongesteld zag. 
Eigenlijk waren alle muren wel bedekt en elk hoekje gebruikt.

Veel Papierwerk

Daarnaast waren alle lesactiviteiten voorbereid door de leerkrachten met invulkaarten, projectboekjes of ander invulmateriaal. Iedere leerling had meerdere eigen schriften per vak, die vol zaten met schrijfwerk, ingeplakte afbeeldingen of ingeplakte foto’s van eigen werk. Dit laatste vond ik zelf erg veel papierwerk en ik denk dat hier nog veel winst behaald kan worden door digitale toevoegingen zoals een digitaal portfolio.

Het onderwijs

Op de Nursery afdeling (wat vergelijkbaar is met onze kleuterschool) zag je dat er al gestart werd met lezen en schrijven.
De kinderen maakten zonder probleem hun eigen korte teksten bij onderzoeksvragen. Er werd getraind met letters en lezen, maar er was ook tijd en ruimte voor spelend leren.  
Om een voorbeeld te schetsen:
In een groep van 5-6 jarigen werd aan de ene kant van het lokaal geoefend met een leesgroepje, terwijl even verderop in hetzelfde lokaal een ander groepje in een themahoek de knuffeldieren zat te verzorgen, waar dan ook het beginnend schrijven werd geoefend door bijvoorbeeld recepten te schijven. In een andere groep was een instructiegroep bezig met groepswerk rondom ontkiemende bonen en tussendoor probeerden een paar leerlingen te lezen met koptelefoons. Een druk lokaal vol materiaal en veel omgevingsruis was het gevolg.

Verder werd er vaak op deze school gewerkt in kleine groepen, doordat er op iedere groep van ongeveer 25- 30 leerlingen continu een onderwijsassistent aanwezig was.
Het vroege starten met lees en schrijfonderwijs is in Engeland trouwens normaal. Zelf vind ik dit een onderwerp voor discussie. Mag een kleuter hier nog kleuter zijn?
Ze werken op de Sele First school ook veel vanuit ervaring en spel, met betekenisvol schrijven zoals boodschappenlijstjes, onderzoeksresultaten beschrijven, rollenspel, enz. 
Het doet mij denken aan een speelleerklas met een soepele overgang van 2 naar 3.
Het lees en schrijfonderwijs is in Nederland vanaf groep 3 meteen veel schoolser. Dat vind ik zelf vaak jammer en voor beide standpunten (strikte scheiding 2/3 of soepele overgang)  is misschien een interne discussie op zijn plek. 

Administratie

Wat ook opviel was heel veel papierwerk. Van iedere leerling was er een voortgangsboek met  werkjes, foto’s, commentaar van de juf en van thuis en beoordelingen over de ontwikkeling. Heel intensief en heel veel werk.
De leerkracht vertelde hier eens per week een halve dag voor vrij geroosterd te zijn,  om zo dit administratieve deel te verwerken. Het ontwerpen en plannen van nieuwe lesstof was echter ook in dit dagdeel gepland. En dat leek mij toch krap qua tijd.

Geen methodes maar leerlijnen

Door de hele school stonden gezamenlijke thema’s en projecten centraal en werden samen geopend, gevierd en afgesloten. Er werd geen gebruik gemaakt van methodes. Men ging volledig uit van de leerdoelen en leerlijnen zoals die in Engeland zijn vastgesteld, vergelijkbaar met onze CED leerlijnen.
Het T4L concept werd bij de jongste leerlingen vertaald in learning animals met thinking skills, dit vond ik een mooie manier voor deze leeftijdsgroep om zich er mee te identificeren. Bij de oudere leerling werd dit vertaald met bloemblaadjes met daarop de thinking skills beschreven. Deze werden ook actief gebruikt om leerlingen bewust te maken van hun eigen leren en denken. Meer uitleg hierover lees je verderop in dit artikel.

Special Need Children

De directrice van deze school gaf aan dat er individueel gewerkt werd met kinderen met special needs. Vooral autistische kinderen vielen op, maar kinderen met language impairments (taalstoornissen) werden ook individueel geholpen door speciaal daarvoor aangestelde teachers in samenwerking met een speech therapist (logopedist). In totaal kwamen er echter maar 3-5% van de leerlingen hiervoor in aanmerking volgens de directrice. En zoals ik begreep uit haar antwoord, leek dit meer op inhalen van taalachterstanden dan echte taaltherapie.

Digitale ondersteuning

Op deze school zag ik geen digitale toevoegingen (behalve het digibord) en vielen mij toch ook nog de frontale instructiemomenten op, echter wel heel vaak afgewisseld met coöperatieve werkvormen en visuele terugkoppeling. Alles steeds op papier. Ik heb geen digitale interactieve momenten kunnen ontdekken op deze school.

De thinking skills in actie

Vooral het ontwerpend en ontdekkend leren kwam hier heel mooi naar voren door het gebruik van prachtige outdoor exploring areas en  het ontwerpen vanuit een verhalend ontwerp. Bijvoorbeeld samen werken aan een verhaal uit een boek of een ontdekkingsreis in de natuur.

Maar ook de werkvormen zoals samenwerken, overleggen en kritisch nadenken kwamen duidelijk naar voren en zag je van jong naar oud terug in de klassen.
Het gezamenlijke trotse gevoel door alle tentoonstellingen in de gangen en het enthousiasme van de leerkrachten vond ik inspirerend.
Maar de vele papieren en schriften per leerling met het werk wat daarachter schuil gaat, vond ik iets om over na te denken.

Deel 2: Op bezoek bij de Studio West school in New Castle

Deze school is een secundary school met een speciale aanpak voor het verbinden van het leren met een voorbereiding op de maatschappij. Het filmpje hieronder laat het concept goed zien. 

Visualisatie van het leren

Ook hier zag je meteen het visualiseren terug komen. Wat mij opviel is dat het op deze school het meest extreem was toegepast.
Niet alleen alle lokalen hingen vol, maar ook op de gangen waren posters, thinking hooks en inspirerende, filosofische quotes opgehangen en geschilderd. Bij sommige lokalen vroeg ik mij sterk af of de leerlingen het eigenlijk nog wel zagen. Andere lokalen waren echt inspirerend. Ik denk dat dit een beetje afhankelijk is per leerkracht.  De meningen van onze reisgroep waren ook verdeeld. De hele school ademde wel een soort bewustwording uit, leer jezelf kennen, ontdek wie je bent en wat je wilt leren.

Thinking for Learning en de growth mindset

Het onderwijs in de kernvakken (englisch, math) en alle zaakvakken werden gegeven aan de hand van persoonlijke leerdoelen. Ieder leerling mag op deze school zelf kiezen voor welk niveau van beheersing hij kiest per leerdoel. De niveau’s zijn beginning, developing, approaching, extending of mastering.

De leerkracht had voor elk niveau bijpassende leerdoelen per thema geformuleerd. Op deze manier weet de leerling wat er van hem of haar wordt verwacht. Door het werken aan een growth mindset, werd er door alle leerkrachten gewerkt aan het intrinsiek motiveren van iedere leerling om voor zijn of haar hoogste niveau te kiezen. Alle leerlingen kregen dit ook weer gevisualiseerd op hun werkboeken te zien.
Waar stond je eerst, waar sta je nu, waar ga je naar toe? 
Ook het samenwerken, het gebruik van de thinking skills in de vorm van samenwerken, overleggen, presenteren aan elkaar en discussiëren, werd duidelijk zichtbaar tijdens dit bezoek. Bij een Engelse les werd er in groepen gewerkt aan denkvragen rondom een verhaal uit de Engelse literatuur. In groepen moest men voor- en tegenargumenten bedenken en elkaar overtuigen in een soort oefenrechtbank zoals de leerkracht het noemde.
Kinderen leerden zo te luisteren naar anderen, hun eigen standpunten zo nodig bij te stellen of anderen te overtuigen van hun mening en/of gelijk. Iedereen werd gehoord, alle meningen waren belangrijk maar niet alle meningen waren waarheid. De leerkracht had ook shirts gemaakt waarop onder meer de rollen van gespreksleider en observator stonden, om zo de leerlingen nog bewuster te maken van de dynamiek binnen discussie en communicatie. Mooi om te zien.

Literatuur en creativiteit

Via de creatieve lessen werd er veel aandacht besteed aan taal.
Doordat er veel leerlingen uit kansarme gezinnen kwamen met weinig  taal, en velen van hen nog nooit echt boeken hadden gelezen, werkt men iedere twee jaar rondom een bekend boek uit de literatuur. Dit verhaal werd steeds zeer uitgebreid uitgewerkt op het gebied van taal, filosofie, creativiteit en ontwerpend leren. Dit gaf echt prachtige werkstukken, portfolio’s en prachtige gesprekken, met vooral bewustwording van de leerlingen op heel veel gebieden en niet onbelangrijk, het ontdekken van hun eigen talenten.

Speciale zorgleerlingen 

“Doordat de school klein is krijgen de leerlingen hier een familiegevoel”, aldus de directrice.
“Er wordt echt gekeken naar iedere leerling. Elke ochtend is er ook een bijeenkomst van de leerkrachten waarin met elkaar  besproken wordt wat er speelt per leerling. 
Successen worden gevierd en problemen worden samen besproken en opgelost.
Er komen op deze school veel leerlingen die vastlopen in het gewone onderwijs door achterstand of gedrag.
Toch stroomt 100% uit naar werkplekken of vervolgstudies. Veel individuele aandacht en hard werken dus”

Administratie en werkdruk

Alle leerlingen werden echt gezien, dat was duidelijk. 
Er was veel contact met bedrijven voor stageplaatsen. De bedrijven kwamen ook regelmatig samenwerken op school met de leerkrachten door korte cursussen aan te bieden. Er werd veel gedaan met digitale mogelijkheden, maar er was ook nog heel veel papierwerk per leerling. Van volgschriften tot projectboekjes per thema, handgemaakt door de leerkracht.
Toen we hiernaar vroegen was de tip van een leerkracht om vaste uitspraken of aanmoedigingen op stickers te kopiëren, dat scheelde weer schrijfwerk.
Een leerkracht gaf eerlijk aan dat ze echt haar grenzen moest bewaken qua werkdruk. Het projectmatig uitwerken van een thema met alles erop en eraan kwam bij haar daardoor niet altijd even uitgebreid aanbod vertelde ze. 
Bij de aardrijkskunde les die ik zag, over het thema vulkanen, had deze leerkracht bijvoorbeeld voor ieder niveau onderzoeksvragen opgesteld en daarbij weer passende vaardigheden beschreven die de leerlingen moesten behalen om dit specifieke niveau te bereiken. Zo kon iedere leerling zelf kiezen voor welk niveau hij ging werken.
Eigenaarschap van hun eigen leerweg dus. Een flinke kluif wanneer je dit voor ieder vak en ieder thema wil doen.  Andere thema’s werden volgens haar dan soms wat kleinschaliger aangepakt.
Hoe? Dat werd niet echt duidelijk.

Eigen devices

Omdat er lang niet altijd tablets of iPads ter beschikking waren voor ieder lokaal, gingen alle leerlingen met hun eigen mobiele telefoon aan de slag bij een onderzoeksvraag.
Onderzoeksvragen werden bestudeerd met behulp van Google en andere zoekmachines. 
De leerlingen vertelde dat het gebruik van eigen telefoon normaal was, maar er wel strenge regels voor waren opgesteld.
Zodra je iets deed met je telefoon wat niet lesgebonden was, kon je de telefoon inleveren voor die les of zelfs voor een hele dag. Een ijzeren discipline dus, die ik trouwens op meer momenten terug zag komen.

Mooie resultaten

Twee leerlingen van 16 jaar vertelden in een prachtig en open gesprek aan ons dat er zonder deze school echt niets van hen terecht zou zijn gekomen, onder meer door slechte sociale omstandigheden. Beiden keken nu uit naar een universiteitsstudie en een begeleid leerproject. Vooral deze uitspraak was treffend:

Zonder deze school zou ik nog steeds niet geweten hebben wat ik wil in dit leven, en zou ik echt nooit naar de universiteit zijn gegaan. Ik ben nu het voorbeeld voor mijn familie, mijn neefjes en nichtjes. Het voorbeeld dat het waard is om altijd te streven naar iets beters in het leven.

Deel 3: Op bezoek bij de West Jesmond Primary school

De laatste school van deze studiereis was voor mij de West Jesmond Primaryschool.

Deze school is modern van opzet, het gebouw is vrij nieuw en alles ademt een sfeer uit van creativiteit, samenwerken en projectbased learning.

Het onderwijs en speciale zorg

Alle leerlingen werken hier in vaste groepen, maar op elke 3 jaargroepen is er een extra leerkracht aangesteld, die op deze manier begeleide instructiemomenten kan geven aan achterblijvers of kinderen met Special Needs.
Daarnaast zijn er onderwijsassistenten en wordt er veel groepsoverstijgend gewerkt aan projecten en thema’ s.
Ook is er een speciale ruimte waar een veilige omgeving werd gecreëerd, voor persoonlijke begeleidingsgesprekken met leerlingen.

Visualisatie van het leren

Op deze school zag je het visualiseren ook weer erg sterk terugkomen, maar toch gaf het voor mij geen gevoel van overprikkeling. Alle muren waren namelijk gevuld met grote wandborden, waar thema’s of onderwerpen steeds gecentreerd en centraal tentoongesteld werden. Dit maakte het overzichtelijk en inspirerend. Op werkplekken of creatieve leerpleinen waren de wandplaten vaak functioneel en inspirerend.

Administratie en digitale mogelijkheden

Op deze school zag ik voor het eerst het gebruik van digitale middelen in de vorm van  iPads en interactieve werkvormen terug. Een klas speelde een Kahoot en in een andere klas waren ze bezig met programmeren via de app scratch junior. De persoonlijke plakboeken, zoals we die op de ander scholen hadden gezien, waren hier nog steeds aanwezig, maar hierin werden vooral een selectie van de belangrijkste knip en plakwerken bewaard, de werkbladen die waren ingevuld of schrijfopdrachten behorend bij het project. Alle materialen werden door leerlingen daarnaast zelfstandig geüpload naar hun eigen digitaal portfolio.

Digitale toevoegingen en portfolio

De leerkrachten en de kinderen maakten hier gebruik van twee platformen voor een digitaal portfolio.

• Tapestry: the early years online learning journal
• Seesaw: student driven digital  portfolio and simpel parent communication 

Zelf heb ik alleen Seesaw in actie gezien. De kinderen hadden een persoonlijke QRcode op hun tafel geplakt en met een simpele scan konden ze hiermee inloggen op hun persoonlijke pagina. Vervolgens liet een leerling zien dat ze via een kindvriendelijk visueel menu haar werk kon fotograferen en uploaden naar het platform. Dit was een zesjarige leerling. Supermooi om te zien met welk gemak dit ging.
Daarna liet de leerkracht zien hoe ze simpel taken klaar kon zetten en monitoren wie er wat gedaan had.
Dit vond ik een goed voorbeeld om ICT in te zetten bij projectbased learning, en hiermee gedeeltelijk de werkdruk te verminderen. Het geeft meteen ook een mogelijkheid om ouders te betrekken bij de activiteiten op school, via Seesaw leg je namelijk snel direct contact met het thuisfront door middel van filmpjes of foto’s.

T4L, Presenteren en mondelinge taal

Alle onderdelen van Thinking for Learning zag je hier weer duidelijk terug. Het werken met coöperatieve werkvormen, het overleggen, het verdiepen van onderwerpen door middel van onderzoeksvragen en de diepere lagen van bijvoorbeeld verhalen bespreken.
Verder werd er vaak met presentatietools gewerkt, vertelde een leerkracht.
Dit om geleerde stof te verwerken en te verwoorden.
Kinderen konden gebruik maken van een Green Screen app.  Bij een groen geschilderde muur werden dan ook regelmatig interviews, presentaties of verhalen gefilmd die later met een QRCode via het themabord bekeken konden worden door iedereen. 
Ook bookcreator, powerpoint en Keynote werden vaker ingezet volgens een paar bovenbouwleerlingen. Mondelinge taalvaardigheid werd hier als een duidelijk onderdeel ingebed in het programma.

Learning flower en peddles

Op alle primary en first schools zag je de thinking skills terug in een bloemvorm met blaadjes. Een vaste visualisering die vanaf Year 3 in elke klas terug te vinden was.
Elk bloemblaadje symboliseert een denkstrategie die je kunt gebruiken bij het leren.

Denkstrategieen die op de bloemblaadjes stonden waren: Exploring, giving reasons, categorising, listening carefully, planning, seeing different points of view, enz

Op de groene blaadjes staan de skills die kinderen bijvoorbeeld mochten uitdelen aan anderen bij de evaluatie van een groepsopdracht of bij het vooraf nadenken wat er nodig zou zijn voor de opdracht.

Vaardigheden die op de groene blaadjes stonden waren : Being responsible, showing empathy, caring for othersm sharing, enz. 

Mijn mening over T4L

Na alle scholen te hebben gezien in de praktijk kan ik zeggen dat dit concept mij zeker aanspreekt.
Toch zijn er ook dingen waar ik nog mijn bedenkingen bij heb.

Waar ik nog op moet kauwen

• Waar ik onder meer nog op moet kauwen is de manier van voorbereiden en werken rondom de thema’s. Laat je alle methodes los en ga je uit van de leerlijnen?
  Of ga je een onderliggende methode zoeken die vakoverstijgend en projectbased werkt, met daarbij de thinking toolbox van T4L als houvast voor het ontwikkelen van het leren denken.
  Wanneer je alleen volgens de leerlijnen en bijbehorende leerdoelen werkt, heb je als leerkracht inventiviteit en creativiteit nodig om alle lessen zelf voor te bereiden. Is dit vol te houden, is dit niet teveel leerkrachtafhankelijk qua inhoud? Samenwerken, samen lessen voorbereiden en delen in een team lijkt mij dan de cruciale factor voor succes.
• Waar ik verder mijn bedenkingen bij heb is de vroege start van het lees-schrijf-onderwijs  en de soms overprikkelende klaslokalen. Is het nog nuttig, wordt het nog gezien door leerlingen, of hebben ze er juist behoefte aan? Voor leerlingen in het cluster 2 onderwijs is visualisering essentieel om de leerstof te verankeren, en hulpkaarten of leerwanden kunnen een goede bijdrage leveren hierbij. Maar wanneer is het teveel?

Wat ik echt mooi en bruikbaar vond

• De trots en het gevoel van samen leren, wat alle scholen uitstraalden.
• De prachtige en creatieve manier van tentoonstellen van leerstof en resultaten in de klassen en op gezamenlijke wanden. (Toch een beetje mijn ding)
• De mooie manier van geordende leermuren in de klassen met gevisualiseerde leerstof.
• De betrokkenheid bij de lesstof en het gevoel van eigenaarschap bij de leerlingen. Hun trots op het eigen werk.
• Het voorbeeld op de West Jesmond Primary school om een speelleerplein in de gang te organiseren, waar ruimte is voor groepswerk, samenwerken en individuele instructie. 

Mijn conclusie

Ik denk dat er met het werken rondom de zaakvakken en de creatieve vakken binnen dit concept een mooi leerinhoud gecreëerd kan worden. Leerlingen worden meer actief betrokken bij de lesinhoud en leren door deze technieken niet alleen sociale en mondelinge vaardigheden, maar ontwikkelen bij een goed bebruik van ICT ook hun digitale geletterdheid.

De kernvakken (taal, spelling en rekenen) zou ik echter voor onze doelgroep in het cluster 2 onderwijs het liefst binnen het directe instructiemodel willen houden, om de opbouw van de lesstof en de vastgelegde leerstrategieën te waarborgen.

Daarnaast vind ik het samenwerken tussen groepen door middel van vakoverstijgende thema’s prachtig, inspirerend en zeer zeker toepasbaar voor het primair onderwijs.

Voor het cluster 2 onderwijs zie ik een mooie uitdaging weggelegd om de leerlijn mondelinge taal en de vaardigheden communiceren, samenwerken, probleem oplossen, zelfregulering, kritisch denken en overleggen in dit concept een stevige basis te geven.