TOS taalontwikkelingsachterstand Archieven

Veel meer hulp, van PO naar SO

door Juf | sep 14, 2021 | taal en tos

Vaak een lange weg

Plaatsing op het speciaal onderwijs, het is vaak een lange weg.
In dit blog vertelt Ana Droog, ambulant dienstverlener cluster 2, over haar ervaringen met dit traject.
Anja neemt je mee in de lange weg die vaak genomen moet worden en de obstakels die op dit pad kunnen worden aangetroffen.

Wat ging aan vooraf?

Ruim twee jaar geleden kreeg ik een jongen in groep 3 op een reguliere basisschool in mijn caseload. Een mooi Syrisch kind met een paar prachtige ogen in en een vaak heerlijke lach op zijn gezicht. Echter zijn taal en dan vooral zijn woordenschat waren erbarmelijk. Het moment dat ik met hem te maken kreeg, voelde, wist, rook en zag ik: dit kind is beter af op het speciaal onderwijs op een Cluster 2 school.

Het voelde niet als voldoende

Dit gevoel van onbehagen liet me niet los; aangezien ik weet van de aanpak, het taalbad, de gelijkgestemde medeleerlingen, de geïntegreerde logopedie, de ervaren en bevlogen leerkrachten op een Cluster 2 school. Ondanks mijn onderbuikgevoelens werd er vanuit de ambulante begeleiding natuurlijk alles op ingezet om de leerling een goede ondersteuning te bieden. En daar gingen we samen ook voor.

Hoe verliep het traject?

Vanaf de start van zijn medium arrangement is er nauw en intensief contact geweest met de logopedist. De leerlingbegeleider had nauw contact met de leerkracht en de onderwijsassistent.

Aan mij de taak om het contact met de internbegeleider, thuis, het samenwerkingsverband en de tolk te onderhouden. De participatie en het welbevinden van de leerling stonden hoog in het vaandel van de school. En dit lukte aardig in groep 3.

Hij had daar een bevlogen juf, die zeker na haar ervaring met het Ervaar TOS circuit zich wel 200 % voor hem in ging zetten!
Groep 4 werd moeilijker voor hem, het automatiseren van het lezen en rekenen verliepen niet best en daar kwam het begrijpend lezen nog eens bij.

Mijn onderbuikgevoel stak weer de kop op

Zijn intensief arrangement bleef gehandhaafd en Auris Zorg werd ingezet. Door school werden hij en zijn 2 jongere broertjes goed gemonitord. Mijn leerling werd extra geobserveerd en kreeg vanuit school nog meer begeleiding. Maar het mocht niet baten.

In groep 5 observeerde de consulent vanuit het Samenwerkingsverband, met als specialisatie anderstaligen, hem ook nog eens een extra keertje.
Haar conclusie gaf de doorslag: “Het kind was al afgehaakt, niet alleen qua leren maar ook in het contact met zijn klasgenoten”.

Toch nog overstappen

Overplaatsing naar cluster 2 werd aangevraagd, maar ja hoe vertaal je dit op zijn Syrisch?
Alle culturele lagen hebben we met elkaar grondig door gespit, steeds en telkens weer werden de ouders en de tolk betrokken. Iedereen werd als het ware aan de hand meegenomen. Uiteindelijk stapte de leerling over naar het speciaal onderwijs, cluster 2 in Haarlem.

De eerste week op school

Dag 1:
Op de Cluster 2; Professor van Gilseschool werd hij warm ontvangen.
De leerlingbegeleider ving hem op, de juf heeft hem vooraan geplaatst, naast een ander nieuw kind in groep 6/7.
En wat denk je?
Hij praat vanuit zichzelf van zich af, vraagt om de bal, initieert een spel en vertelde in de groep over zijn thuissituatie.
Ik kan je vertellen, dit gebeurde niet op het regulier onderwijs, zijn oude basisschool.

De veiligheid, de warmte en de (h)erkenning, het werkte meteen.

Dag 2:

Ik tref het kind op de gang, we geven elkaar een elleboog en hebben een kort gesprek over hoe zijn vakantie was.

Ik vraag naar hoe het met hem gaat, dat het best spannend was, de taxi enzo.…

Maar er verschijnt weer die mooie glimlach op zijn gezicht, met die grote mooie stralende ogen erboven.
En hij zegt me: “Het gaat goed met me juf, ik krijg hier veel meer hulp!”

Kippenvel

Kippenvel over mijn lijf, want tja, het gevoel wat ik twee jaar geleden al had en waarvan ik wist: ‘dit kind heeft dit nodig’ werd bevestigd.

Ik bedankte hem met:
“Wat jij nu zegt, daar maak jij mij zo blij mee, dank je wel”.

Met een high five gingen we uit elkaar.
Soms zie ik hem spelen op het plein, hij is één van hen.

Anja Droog

Ambulant begeleider cluster 2

Sinds 5 jaar werk ik bij de Ambulante Dienst van Auris locatie Haarlem, regio Noordwest. Hiervoor heb ik 10 jaar op de Professor van Gilse school in Haarlem gewerkt. Dat was een geweldige tijd, ik heb daar veel geleerd, maar na 30 jaar voor de klas in het speciaal onderwijs, raakte de koek een beetje op. Wat ben ik blij dat ik voor de kinderen, hun ouders, de OnderwijsAssistenten, LeerLingBegeleiders, IBérs en leerkrachten in het regulier onderwijs iets kan betekenen of bijdragen in mijn huidige functie . Hierin schuilt ook mijn motivatie om af en toe iets bij te dragen aan de blogs van Marita.
Veel leesplezier gewenst.

LinkedIn

Wat zijn jouw ervaringen?

De overstap van SO naar PO of andersom, heb jij hier ervaringen mee?

Limited Offer

Get 10 free images.

Yes, I’m a dummy text. Anyway I look nice and useful in some ways. Thanks. I know also latin. Lorem ipsum sit amet is my favourite concept.

LEARN MORE

Tos tips op een rijtje!

door Juf | nov 1, 2019 | Algemeen, taal en tos

De TOS maand Oktober

De maand oktober staat ieder jaar in het teken van de Wereld TOS dag. Dus ook hier bij Digitaalspeciaal.

Dagelijks geef ik TOS tips en links via Instagram, Facebook en Twitter om meer bekendheid te geven aan de diagnose TOS oftewel Taalontwikkelingsstoornis.

TOS is nog veel te onbekend als diagnose en wordt heel vaak verward met ASS of ADHD. De leerlingen met een TOS verdienen bekendheid en erkenning.
Want een TOS heeft invloed op je denken, je sociale contacten….ja op alles dus!

Wil je mijn tips lezen, of gewoon meer informatie over TOS krijgen?
Heb je een leerling met een TOS in de klas en zoek je handvatten?
Klik dan hieronder door naar mijn artikelen of lees alle TOSTips op een rijtje.

TIP:

Downlaod hieronder mijn poster met TOStips en hang hem op in jouw lokaal, wachtruimte of in de koffiekamer van jouw school. Want samen zetten we TOS op de kaart!

Download hier de TOS-tips-poster

Klik hier door voor alle artikelen over TOS

Klik hier voor de 20 beste TOS Tips op een rijtje

Wereld TOS Dag

door Juf | okt 14, 2019 | Algemeen, taal en tos

Op 18 oktober is het internationale TOS Dag.

Wereldwijd wordt er die dag aandacht besteed aan mensen met een taalontwikkelingsstoornis beter bekend als TOS.
Internationaal wordt het benoemd als Speech and Language Impairment ofwel SLI.

Kinderen met TOS zijn slimme kinderen die moeite hebben met praten en vertellen, en met het begrijpen van wat anderen zeggen.

Ellen Gerrits,

Lector Logopedie HU en hoogleraar Logopediewetenschap UU

Wat is TOS?

Ellen Gerrits heeft TOS hierboven mooi omschreven.
Het houdt dus in dat er op de taal na niets aan de hand is met deze kinderen. Ze hebben doorgaans een normaal IQ, maar problemen met het uiten en verwerken van taal. Het wordt dan ook niet veroorzaakt door verstandelijke beperking of een beperkt taalaanbod. Het is een onzichtbare handicap.

De definitie van TOS volgens de DSM:

‘Een TOS wordt gedefinieerd als een beperking in taalbegrip en/of taalproductie waarbij de taalproblemen niet kunnen worden verklaard door aantoonbaar hersenletsel, intelligentieproblemen, gehoorverlies, lichamelijke problemen of sociaal-emotionele problemen.’ (Kamphuis en Hermsen, 2015). TOS komt bij ongeveer 5% van de bevolking voor.

Een taalontwikkelingsstoornis is een neurologische ontwikkelingsstoornis van genetische oorsprong (Dale e.a., 1998). De precieze oorzaak is nog onbekend, maar er wordt wel, ook in Nederland, onderzoek naar gedaan.

Hoe vaak spreekt men van een TOS?

Een taalontwikkelingsstoornis is nog steeds een weinig bekende stoornis, ondanks. Tot 2014 noemde men het ESM: Ernstige Spraak- en Taal Moeilijkheden.
Toch komt het vaker voor dan Autisme Spectrum Stoornis: ASS (3%) en even zo vaak als ADHD (5-7%).

Naar schatting 7% (Tomblin e.a., 1997) van de kinderen in de leeftijd van 5 jaar heeft te maken met een taalontwikkelingsstoornis.
Wanneer dit vertaald zou worden naar schoolklasniveau, zou het betekenen dat er in iedere schoolklas 2 kinderen zitten met een TOS.

Toch zijn maar weinig mensen bekend met de term Taalontwikkelingsstoornis. Dat maakt de herkenning en erkenning lastig voor kind en ouders, maar ook de diagnostisering en passende hulp in de klas leveren hierdoor problemen op.

Hoe herken je een TOS leerling?

Kinderen met een TOS lijken vaker ongemotiveerd. Ze hebben een negatief zelfbeeld, want ze merken dat veel zaken niet lukken die anderen wel goed afgaan.
Bovendien krijgen ze vaak veel negatieve reacties van de omgeving en worden ze door andere kinderen soms raar gevonden en buitengesloten of gepest. Meedoen in de talige wereld van het onderwijs is voor hen een constante strijd, die ze vaak verliezen.
Op den duur stop je met proberen. Een talige opdracht zal negatieve gevoelens oproepen: angst (om weer te falen)boosheid, frustratie, schaamte, enz.
Je ziet daarom vaak aan de buitenkant bij deze kinderen signalen die helaas vaak foutief worden opgepikt.

Druk, vervelend, clownesk, storend, snel gefrustreerd, fysiek agressief (je kunt het immers niet met praten oplossen). Dit wordt dan vaak gelabeld als ADHD.

Maar het kan ook dat een leerling met een TOS juist teruggetrokken, stil, verlegen, niet communicatief, in zijn eigen gedachtenwereld is. Dit wordt dan vaak gelabeld als ASS.

Lees meer over tips in de klas in mijn artikel: TOS in de groep, waar kun je op letten!

Houd het helder!

We communiceren de hele dag met elkaar. Pratend, gebarend, via mail, WhatsApp, telefoon, Skype, Facetime, Facebook, Messenger, twitter, Instagram…
Daar gaat nog wel eens iets mis. Hoe houden we het helder? Daarom is dit jaar het thema ‘Houd het helder’. Dat is voor iedereen belangrijk en zeker voor de 266.000 kinderen en jongeren met een taalontwikkelingsstoornis.

Op de website van Wereld TOS dag vind je informatie over achtergrondmateriaal, landelijke activiteiten en het thema van dit jaar.

Zelf meedoen om TOS meer bekendheid te geven?

Je kunt zelf meedoen en op de site jouw eigen activiteit melden, die je op wereld TOSdag wilt organiseren om meer bekendheid aan TOS te geven.
Denk aan een Grej of the Day over TOS, een spreekbeurt door een leerling met een TOS of een zelfgemaakte poster, gemaakt door jouw klas, leerling of je eigen kind, die je gaat ophangen op school of thuis op het raam.

Wereld TOS dag

Laten we samen zorgen voor meer bekendheid en daarmee meer erkenning, want een TOS heeft effect op de totale belevingswereld van een persoon!

Aan de slag !

Doe je mee?
Download de poster voor Wereld TOS Dag 2019 op de site van wereld TOS dag. Je kunt hem gebruiken voor je eigen activiteit of gewoon om aandacht te vragen voor de Wereld TOS Dag 2019. In het lege vlak kun je zelf iets schrijven of tekenen. Vervolgens kun je hem bijvoorbeeld delen via Social Media.
Je mag hem ook naar mij mailen, dan zorg ik voor publicatie hier op de site.

Download de poster hier

Woordenschat en leerlijnen

door Juf | mei 23, 2019 | taal en tos

Woordenschat en leerlijnen, het kan soms lastig zijn om er voldoende aandacht aan te besteden.
Door allerlei andere doelen in je jaarprogramma en methodes die de dag vullen, komt het woordenschatonderwijs soms in de knel.

Bij leerlingen met een TOS is dit echter een van de eerste dingen waar aandacht aan besteed moet worden.

De verbetering van de woordenschat, en daarmee de aandacht voor woordenschatonderwijs, is onlosmakelijk verbonden met een goed taalaanbod in de klas.

Maar hoe zitten die leerlijnen ook weer in elkaar? Wat zijn de pijlers voor goed woordenschatonderwijs? Wat kun je doen met woordenschatonderwijs in de klas?

Lees het in dit artikel, over woordenschat en leerlijnen.

TOS als onderwijskwestie

door Juf | aug 29, 2018 | Algemeen, lestips en ideeën, Reviews boeken, taal en tos

Vakantie inspiratie

In juni van dit jaar was ik een weekend in Londen met mijn dochter en bewonderde ik WestMinster Abbey.
Wat een prachtig paleis en wat een imposante restauratie was daar tegelijkertijd aan de gang. Het paleis en de Big Ben stonden in de steigers voor restauratie.
Ondanks de vele toeristen die speciaal kwamen, moest de restauratie natuurlijk gewoon doorgaan.

Onderwijsland onder constructie

De vergelijking met het onderwijs vond ik later toepasselijk. Sinds de invoering van de wet op passend onderwijs in 2012 is ons onderwijsland ook onder constructie.
Alle professionals hebben sindsdien de zeilen bij moeten zetten om voor iedere leerling een passend onderwijsaanbod te bieden. Dit verloopt niet altijd vlot en de professionalisering van onderwijspersoneel binnen het reguliere onderwijs laat helaas nog steeds te wensen over.
Leerkrachten voelen zich handelingsverlegen en overspoeld door werkdruk. In de tussentijd gaat de dagelijkse praktijk gewoon door en worden leerlingen met allerlei zorgplannen en dikke zorgdossiers zo goed en ze kwaad mogelijk begeleid binnen het reguliere PO in plaats van op het speciaal onderwijs.
Passend onderwijs, een krachtig concept maar zonder stevig fundament gedoemd te mislukken. De leerkracht moet professionaliseren, maar wanneer? Een dag heeft toch echt maar 24 uur.

Tijdens mijn zomervakantie kwam ik op het spoor van Simone Sarphatie.
Ik kwam haar tegen via Social Media en raakte geïnteresseerd in haar website. Ze schrijft op haar website Sarpathie onderwijs en onderzoek over haar missie om in samenwerking met onderwijsprofessionals, schoolorganisaties te begeleiden bij het ontwikkelen van passend onderwijs en bijbehorende arrangementen.

Daarnaast heeft ze een speciale ontmoetingsplaats gecreëerd. Het Paleis voor onderwijs. Dit schrijft ze erover op haar website.

Het Paleis voor Onderwijs

Mijn symbolische plek voor alles wat met onderwijs te maken heeft.

Het staat voor mijn missie om het onderwijs weer het aanzien te geven dat het verdient: belangrijk en indrukwekkend.

“Simone Sarphatie”

Lees hier meer op de speciale website.

Dit maakte mij nog nieuwsgieriger natuurlijk. Ik ontdekte haar podcastserie “De onderwijskwesties”.
Zij heeft met deze serie podcasts in heel veel verschillende gesprekken, vanuit verschillende invalshoeken, naar het onderwijs in Nederland gekeken en professionals geïnterviewd.

Podcasts over onderwijskwesties

Via haar website kon je jezelf deze zomer inschrijven om een aantal keer per week zo’n podcast-link in je inbox te ontvangen.
Dit vond ik handig, want je kunt dan zelf je tijdstip en dag uitkiezen om de informatie te beluisteren.
Ik heb dit gedaan en een paar podcasts zijn mij bijgebleven. De podcasts ove TOS en over selectief Mutisme.
Deze wil ik graag hier met jullie delen.

Klik op de links hieronder om deze podcast te beluisteren.

Podcast #81 - TOS op de basisschool

Een taalontwikkelingsstoornis (TOS) is een van de meest voorkomende stoornissen bij kinderen. Dat betekent dat iedere leraar ermee te maken krijgt en dat gemiddeld in elke klas van dertig kinderen twee kinderen een TOS hebben. Het komt hiermee vaker voor dan ADHD en veel vaker dan autisme.
Een inhoudelijk gesprek met Bernadette Sanders, auteur van ‘Taalontwikkelingsstoornissen in de klas – Praktische handelingsadviezen en tips’.

Meer informatie overhet boek van Bernadette Sanders, lees dan hier verder.

Zomerpodcast 13 - Over selectief mutisme

Een heldere uitleg over selectief mutisme van Eustache Sollman.

Hij is ambulant begeleider en een expert op het gebied van selectief mutisme. In deze podcast vertelt hij over deze angststoornis en over het boek wat hij daarover aan het schrijven is.

Zijn boek Breek de stilte (uitgeverij Pica) wordt verwacht in november 2018.

Heb je liever een boek in handen?

Alle Podcasts zijn verschenen in dit handzame boek, te bestellen via de website van Simone Sarphatie.
Het boek geeft een positief en realistisch beeld van het onderwijs. Ook met kritische geluiden, maar steeds met een constructieve intentie, kijkend naar oplossingen en kansen.

Mijn mening

Door het beluisteren van de podcasts van Simone krijg je meer inzichten en gaat de diagnose TOS of Selectief Mutisme ineens meer leven voor jezelf. Je krijgt tips, adviezen en handige handvatten op een rijtje.

twee waardevolle audiodocumenten dus voor je eigen professionalisering.
Handig is ook dat je ze simpel kunt beluisteren tijdens bijvoorbeeld een wandeling of sportactiviteit.