Seizoen 2, aflevering 5 In gesprek met Annemiek DeijSeizoen 2, Aflevering 5 "wij richten ons vooral op de sociaal communicatieve redzaamheid" Wat we heel fijn en belangrijk vinden om samen te werken met de school, de ambulant begeleider en de ouders van een leerling...
Een kwestie van TOSsen?
Een kwestie van TOSsen?
Seizoen 1, aflevering 7
Een kwestie van tossen?
In gesprek met
Anouk Middelkoop- van Erp
Hogeschooldocent Master Educational Needs
Fontys OSO
Anouk Middelkoop-van Erp is sinds 1996 betrokken bij leerlingen met spraak, taal- en gehoorproblemen. Sinds 2005 is zij hogeschooldocent bij Fontys OSO (Master Educational Needs). In deze rol leidt zij leerkrachten en begeleiders op. Zij is nauw betrokken bij ontwikkeling, uitvoering van modules en praktijkgericht onderzoek op het gebied van spraak, taal- en gehoorproblemen.
Centrale thema’s in haar werk: spraak -en taalontwikkeling, meertaligheid, taalbeschouwing, taalverwerving, taal & autisme, taalbeleid en taalstimulering, praktijkgericht onderzoek, coaching, oplossingsgericht werken.
In dit gesprek bespreken we haar artikel:
Een kwestie van TOSsen?
Het artikel werd in september 2020 gepubliceerd in Beter begeleiden, het vakblad voor begeleiders in het onderwijs van de vereniging Landelijke Beroepsgroep Begeleiders Onderwijs (LBBO)
Seizoen 1, Aflevering 7
“Zorgvuldige observatie van communicatie-gedrag van de leerling geeft zicht op wat voorliggend is: TOS of ASS”
Anouk spreekt in haar artikel over taalproductie, taalbegrip en taalgebruik. Wat zijn de verschillen bij leerlingen met een TOS of ASS? Hoe ga je hier mee om in de klas? Hoe stem je het didactisch handelen optimaal af op die speciale leerling?
In dit gesprek ga ik hierover met haar in gesprek.
Enkele quotes uit het artikel:
De onderzoekers Vermeulen en Bogdashina geven aan dat er sprake kan zijn van een voorkeursvocabulaire bij ASS, waarbij kinderen een voorkeur hebben voor bepaalde woorden en/of zinnen. Abstracte woorden worden moeizaam verworven, waarbij woorden als ‘ik’ ‘daar’ en ‘nu’ het meest complex zijn vanwege de wisseling van perspectief of betekenis.
Voor kinderen net ASS is taal vaak niet de eerste keuze bij het oplossen van een probleem.
Bij TOS spreken we vaak van verwerkingsproblemen.
Er lijkt zowel bij TOS als bij ASS een probleem te zijn met het werkgeheugen, ze kunnen beiden vertraagd reageren op taal. Toch zit hier een duidelijk verschil.
Leerlingen met TOS en/of ASS hebben problemen op het gebied van innerlijke taal.
Leerlingen met TOS en/of ASS hebben onder meer ondersteuning nodig bij het verwoorden van emoties , het zelf bedenken van oplossingen en het formuleren van een hulpvraag.
Anouk legt in dit gesprek uit wat die verschillen zijn en hoe je hier als professional of als ouder op kunt reageren.
TIPS voor de luisteraars
Lees ook zeker het bijbehorende artikel waarop dit gesprek is gebaseerd.
In het artikel “Een kwestie van TOSsen?” kun je verder lezen over deze kwestie. Bij het artikel hoort een schema met signaalkenmerken en een handige en waardevolle literatuurlijst met veel verwijzingen naar aanverwante artikelen, boeken en onderzoeken.
Aan het eind van het gesprek noemt Anouk ook de boeken van Bernadette Sanders. hierover verscheen eerder al op deze site een review. Lees die review hier terug.
Anouk noemt ook een aantal tips voor meer informatie over TOS en ASS. Ik zet ze hier nog even op een rijtje.
- De sites van SIMEA: https://simea.nl/homepage
- De sites van de cluster 2 onderwijsstichtingen Auris, Kentalis, VitusZuid en VierTaal.
- De website www.autisme-participate.be
- Raising awareness Development Language Disorder, met prachtig beeldmateriaal. https://radld.org/
- Het online platform van Van Horen Zeggen https://vhz-online.nl/home
De kracht van digitale ondersteuning komt in dit gesprek niet aan bod, hier praten we in een volgend gesprek graag over door.
De onderzoekers Vermeulen en Bogdashina geven aan dat er sprake kan zijn van een voorkeursvocabulaire bij ASS, een opvallende spreekstijl of echolalie. Een autistische taal.
Wat is daar tegenover typerend voor TOS-taal?
Ik denk het woordje : “uuuuhm……”
Ik denk dat dat TOS-taal is.
Hoe vaak schreef ik wel niet in het dossier of bij leerlingoverdracht: Wachten loont!
Dus geef ze tijd, geef ze ruimte om taal op te roepen, te koppelen aan datgene wat je ze gevraagd hebt.
Leerlingen geven het zelf ook aan.
“Even wachten juf”, “het zit heel diep”, of je ziet ze letterlijk naar hun voeten kijken en hoort ze dan zeggen: “Ja , het komt zo”.
Dus ik denk dat “uuuuhm……” het beste samen te vatten is als TOS-taal.
Mijn overdenking
In dit gesprek legt Anouk op deskundige en inspirerende wijze uit wat de nuanceverschillen kunnen zijn tussen leerlingen met TOS en ASS.
Met veel praktische voorbeelden en hoorbaar enthousiasme geeft ze duiding aan de soms minimale verschillen in het communicatiegedrag van kinderen.
Als ambulant begeleider in het cluster 2 onderwijs had ik in dit gesprek ook meteen weer een aantal leerlingen op mijn netvlies staan. De praktische tips en handvatten heb ik als waardevol en verrijkend ervaren.
Voor zowel professionals als ouders en begeleiders is dit gesprek dan ook zeker een must om te beluisteren.
Beluister hieronder het hele gesprek met Anouk.
Seizoen 1, Aflevering 7 | 50 min
TOS in de zorg
Lees meer
In gesprek met een TOSbegeleider
Seizoen 2, aflevering 4 In gesprek met Angela van de WegTOS begeleiding bij Ziezo ALmere In deze aflevering ga ik in gesprek met TOSbegeleider Angela van de Weg.Zij is orthopedagoog en heeft zich gespecialiseerd als begeleidervan leerlingen met een TOS.TOS is...
TOS en de missie van Hayat
In gesprek met Hayat BoulahfaTOS en de missie van Hayat! Hayat is moeder van 3 kinderen waarvan een zoon met een TOS. Hayat heeft een missie! #TOSopdekaart krijgen bij zoveel mogelijk mensen. Seizoen 2, aflevering 3Seizoen 2, Aflevering 3 " Af en toe komt er...
Tos op de kaart voor ouders
Seizoen 2, aflevering 2 In gesprek met Kitty Loduvica- HiertSeizoen 2, Aflevering 2 "Een gezin is als een huis, je moet erop kunnen bouwen" Mijn zoon Logan heeft een TOS. Maar deze diagnose hebben we niet zomaar gekregen, daar hebben we een ware zoektocht en strijd...
Taal en de greenscreenbox
Seizoen 2, aflevering 1 In gesprek met Petra Mestrom van MonopTaal en de greenscreenbox Petra mestrom is de bedenker en ontwerpster van de Greenscreenbox.Een handig en praktisch inzetbaar tafelmodel om de greenscreentechniek in de klas, op de BSO of in de...
KETprojecten en taalontwikkeling deel 2
Seizoen1, aflevering 10 KETprojecten en taalontwikkeling deel 2 Seizoen 1, Aflevering 10 "Mijn hoofddoel is inspireren" In dit tweede deel, een vervolg op aflevering 9, spreek ik met Juf Sanne van Kleuteruniversiteit over projecten die speciaal bedoeld...
Ketprojecten en taalontwikkeling
Seizoen 1, aflevering 9 Ketprojecten en taalontwikkeling Deel 1Wat kunnen KET projecten toevoegen aan jouw taalonderwijs? Seizoen 1, Aflevering 9 "Woordenschat lessen moeten niet geïsoleerd worden aangeboden" In dit eerste deel van de Podcast: ...
Podcast Close Reading en TOS
Seizoen 1, aflevering 8 In gesprek met Marcel van AsClose Reading en TOS! Marcel van As is onderwijsadviseur bij Edux en geeft als expert regelmatig inspiratiesessies rondom de aanpak: Close Reading.Marcel heeft daarnaast onder meer als leerkracht gewerkt op...
Een kwestie van TOSsen?
Seizoen 1, aflevering 7 Een kwestie van tossen? In gesprek met Anouk Middelkoop- van Erp Hogeschooldocent Master Educational Needs Fontys OSO Anouk Middelkoop-van Erp is sinds 1996 betrokken bij leerlingen met spraak, taal- en gehoorproblemen. Sinds...
Pluis heeft een TOS
Seizoen 1, aflevering 6 In gesprek met Jolijn Thijssen Pluis heeft TOS De zoektocht van Noïta Seizoen 1, Aflevering 6 "Dit boek verdient een plekje in ieder klaslokaal" In deze podcast ga ik in gesprek met Jolijn Thijssen. Zij is 12 jaar en heeft...
TOS en de mogelijke oorzaken
Seizoen 1, aflevering 5 Wat is een TOS?Definitie en mogelijke oorzaken van een TOS Seizoen 1, Aflevering 5 "TOS is een neurocognitieve stoornis die meer bekendheid verdient" In deze podcast vertel ik over de mogelijke oorzaken van een TOS en...
In gesprek met Chantal Mailly
Seizoen 1, aflevering 4 In gesprek met Chantal MaillyLopediste en online trainer bij Logomedia Dordrecht Chantal werkt als logopediste en ontwikkelaar van online trainingen over taalproblemen. Haar specialisatie is TOS en Dyslexie Een van haar passies is TOS op...
Elke maand een nieuwe aflevering luisteren?
Abonneer je hier direct via soundcloud!
Wil je zelf een keer te gast zijn?
Stuur mij een mail via info@digitaalspeciaal.nl
