Techie is te gek!!

Rijmen maar is de titel van de nieuwe app van Meester Dennis.  

In de app kunnen de kinderen aan de hand van simpele plaatjes rijmwoorden herkennen en zoeken.
De app is opgebouwd uit vier spelsoorten en vult het rijmen in een kleuterklas goed aan.

Op de website van Meester Dennis vind je naast deze app, diverse gratis apps en leuke digibordtools, ook de mooie en uitgebreide app Kleutereiland. Waar ik al eerder over schreef in een artikel.

Wat is rijmen?

Rijmen is onderdeel van het fonologisch en fonemisch bewustzijn. Het ontwikkelen hiervan gaat bij 80% van de leerlingen zonder problemen. Bij de rest (20 % dus) zijn er echter taalproblemen, achterstanden of stoornissen aanwezig waardoor er specifiek aandacht aan deze twee leerlijnen moet worden besteed.

Fonologisch en fonemisch bewustzijn als vast onderdeel in een taalleerlijn

Op de website van Expertisecentrum Nederlands kun je de volgende beschrijving lezen.

Vanaf jonge leeftijd ontwikkelen leerlingen spelenderwijs hun taalbewustzijn.
Ze leren de betekenis van begrippen als ‘verhaal’, ‘zin’, ‘woord’ en ‘klank’ kennen.
Een onderdeel van het taalbewustzijn is het fonologisch bewustzijn: het kunnen omgaan met klanken.
Bijvoorbeeld het splitsen van woorden in lettergrepen, het verbinden van lettergrepen tot een woord en het toepassen van eindrijm.
Als een leerling zegt: “Paddenstoel is langer dan boom,” laat hij zien dat hij naar de vorm van woorden kan kijken in plaats van naar de betekenis. Dit is het objectiveren van gesproken woorden (auditieve objectivatie).
De mate van fonologisch bewustzijn blijkt een goede voorspeller te zijn van toekomstige leesprestaties.

Fonologisch bewustzijn is dus het bewustzijn en kunnen manipuleren met woorden op klankniveau en de bewustwording van de woordvorm en eindrijm.

Een gevorderde fase van fonologisch bewustzijn is het fonemisch bewustzijn: het besef dat woorden uit fonemen zijn opgebouwd. Fonemen zijn de letterklanken die met onze lettertekens corresponderen. Een signaal voor fonemisch bewustzijn is het herkennen en toepassen van beginrijm. Ook het kunnen opdelen van korte woorden in losse klanken (auditieve analyse) en het samenvoegen van klanken tot een woord (auditieve synthese) wijzen op een ontwikkeld fonemisch bewustzijn van een leerling.
Bij het auditief synthetiseren speelt het temporeel ordenen een belangrijke rol. Een leerling kan dan klanken of woorden in een bepaalde volgorde onthouden. De meest complexe auditieve vaardigheid is het bepalen van de klankpositie. Een kind moet antwoord kunnen geven op vragen als: “Wat hoor je vooraan in /vuur/?” Er wordt een beroep gedaan op de auditieve analyse, het temporeel ordenen en de kennis van begrippen als ‘vooraan’, ‘achteraan’ en ‘middelste’.
Het inzicht in de verschillende klankcomponenten in woorden ontstaat meestal niet spontaan. Hiervoor is een mate van abstractie nodig, die kinderen geleidelijk ontwikkelen.

Bij het fonemisch bewustzijn worden leerlingen zich dus bewust van beginrijm, kunnen ze dit toepassen en kunnen ze woorden eerst passief en later actief analyseren en synthetiseren.

De ontwikkeling van het rijmen

De ontwikkeling van het rijmgevoel moet stapsgewijs opgebouwd worden. Te beginnen met het bewustworden van klanken. Langzaam komt daar de herkenning van eindrijm bij. Eerst passief, daarna actief. De kinderen passen het dan zelf toe. Eerst in onzinwoorden, later in bestaande woorden.
De laatste fase is het herkennen van beginrijm met als afsluiting het actief gebruiken ervan.

Bij alle fasen is het belangrijk om dit ook visueel te ondersteunen met het woordbeeld. Je hoort en je ziet op die manier dat het rijmt.

In de rijmapplicatie  van Meester Dennis kun je de kinderen het werken met eindrijm goed laten oefenen.

De app is opgebouwd uit vier spellen

1. Wat rijmt er op…?
2. Wat rijmt er niet?
3. Trek een lijn tussen de rijmwoorden
4. Welke rijmwoorden horen bij elkaar? (memory)

Welke rijmwoorden horen bij elkaar?

De diverse spelvormen binnen de app

De applicatie heeft  een scherm voor de begeleider waarin je diverse opties hebt zoals

• wel of geen muziek, hiermee wordt de uitleg van het spel bedoeld.
  Zet je dit uit, dan kan het lastig worden voor kinderen om de bedoeling van het spel helder te krijgen
• 10,15 of 20 opdrachten per spel
• Memory met 8, 12 of 20 kaartjes

Maak de app coöperatief of interactief met de bijbehorende rijmkaarten

De visuele ondersteuning van het woordbeeld zit helaas niet in de applicatie maar wordt gecompenseerd door de bijbehorende rijmkaartjes die gratis te downloaden zijn op de website van Meester Dennis.
Met deze rijmkaartjes kun je heel makkelijk de app op meerdere manieren coöperatief of interactief inzetten

Download hier de rijmkaartjes.

6 voorbeelden van het gebruik van de rijmkaarten:

• Twee kinderen zoeken steeds de bijbehorende kaartjes op die op het scherm van het spel 1, 2 of 3 te zien zijn. De kinderen zien aan het woordbeeld respectievelijk of het rijmt, wat er niet rijmt of wat bij elkaar hoort.
• Laat twee kinderen eerst alle rijmwoorden uitzoeken met de kaartjes en laat ze daarna om beurten het eerste spel in de app spelen Laat de kaarten hierbij wel of niet zichtbaar op tafel liggen.
• Laat de kinderen bij het tweede spel de kaartjes steeds omdraaien wanneer ze geweest zijn. Laat ze daarna het derde spel spelen met alle kaarten blind op tafel.
• Laat twee of meer kinderen eerst memory spelen met de kaarten, laat ze daarna de woorden nog eens consolideren in de rijm app.
• Geef een kind de kaartjes en de app met het spel “wat rijmt er niet”. Laat het kind eerst de rijmkaartjes hardop verwoorden en daarna in het spel het juiste antwoord kiezen.
• Hetzelfde als hierboven maar dan met het spel “trek een lijn tussen de rijmwoorden”.

Ga hier naar de website