Over mindmappen en gevisualiseerde gesprekken bij kleuters!

Over mindmappen zijn al veel artikelen en blogs geschreven. Veel mensen zijn het er al over eens dat mindmappen handig20150916_143633 is om grote hoeveelheden leerstof of informatie snel  overzichtelijk te maken. Binnen het onderwijs zijn de toepassingen ook legio. Maar wat zijn gevisualiseerde gesprekken en hoe doe je dat?
Lees hier mijn artikel. Of bekijk mijn periscope uitzending van donderdag 17 september j.l.

Mindmappen en gevisualiseerde gesprekken, hoe doe je dat?

Mindmappen en gevisualiseerde gesprekken, hoe doe je dat?

Over mindmappen

Over mindmappen zijn al veel artikelen en blogs geschreven. Veel mensen zijn het er al over eens dat mindmappen handig is om grote hoeveelheden leerstof of informatie snel  overzichtelijk te maken. Binnen het onderwijs zijn de toepassingen ook legio. Op mijn speciale yurlspagina vind je uitlegfilmpjes over mindmappen en handige links naar artikelen over mindmappen met kleuters.

Er zijn ook regels voor mindmappen zoals je op bovenstaande foto kunt zien.

 

  • Werk op A3 formaat papier(of groter)  in landscape.
  • Het onderwerp in het midden.
  • Woorden altijd bovenop een tak. Kleurgebruik is belangrijk.
  • Gebruik plaatjes die gek of grappig en plaats ze boven de takken bij de woorden.
  • Logische volgorde van de takken die met de klok mee draaien.

Maar waarom is het eigenlijk zo waardevol, dat visueel maken van taal?

 

Het is wetenschappelijk bewezen dat je meer informatie opneemt wanneer er visuele ondersteuning bij gebruikt wordt.
Alleen luisteren geeft 10% opname van de inhoud, alleen kijken 35%, luisteren en kijken en 65%.
Wanneer er door leerlingen zelf een mindmap gemaakt wordt blijft 80-100% hangen. In het artikel van  IPC Nederland spreekt men dan ook van breinvriendelijk leren en tegemoetkomen aan verschillende leerstijlen in de klas.
Bij een mindmap gebruik je beide hersenhelften doordat je enerzijds luistert en anderzijds visueel een beeld krijgt/maakt van de informatie, daarom blijft het zo goed hangen wat je hoort.
Bij een gevisualiseerd gesprek maak je een verslag van een verhaal/gesprek om te reflecteren op vorm en inhoud.
Daarom is het bij kinderen met een taalachterstand of een taalontwikkelingsstoornis zeker zo belangrijk om veel te visualiseren.
Bekijk hier een filmpje over het belang visuele ondersteuning op een cluster 2 school

Het verschil tussen een mindmap en een gevisualiseerd gesprek.

Een mindmap kan gebruikt worden voor:

  • Brainstormen over een onderwerp of thema
  • Woordclusters maken
  • Een dagrooster overzichtelijk maken
  • Spreekbeurten samenvatten
  • Hoofdstukken bij zaakvakken samenvatten/leren
  • Lijstjes (allerlei) vervangen en meer beeldend maken
  • Begrijpend luisteren bij een prentenboek
  • Fonemisch bewustzijn zoals klanken/letters  leren en rijmen

Een gevisualiseerd gesprek kan gebruikt worden voor:

  • Reflecteren op een gesprek (hoe ging het gesprek, beurtgedrag, deelname, enz)
  • Reflecteren op taalinhoud (Wat is er gezegd, onbegrip wegnemen)
  • Reflecteren op taalvorm (Hoe is het gezegd, welke woorden zijn gebruikt)
  • Nieuwe taal toevoegen in een gesprek (woordenschat vergroten)
  • Zinsbouw en articulatie oefenen (je bekijkt en herhaalt zinnen en woorden, intonatie verschillen)
  • Gesprek samen vatten (compensatie voor vertraagde taalverwerking)
  • Onderlinge verbanden in een gesprek doorgronden met bijvoorbeeld vraagwoorden of samengestelde zinnen

En hoe doe je dat dan allemaal met kleuters?

10 Tips voor een mindmap maken met kleuters.

 

  1. Bepaal van tevoren het onderwerp en/of het leerdoel om te bepalen wat voor mindmap je kiest.
  2. Wil je een letter/klank centraal zetten, dan kun je deze in het hart van de mindmap plaatsen met drie takken voor de woorden die de kinderen bedenken,  met de letter vooraan, middenin en achteraan. Kijk op het blog van juf jessie  voor een voorbeeld.
  3. Wil je een thema starten en kijken wat de kinderen er al van weten, schrijf dan voor jezelf wat steekwoorden op. Mochten de kinderen stilvallen, dan kun je wat hints geven.20150106_115000
  4. Wil je iets met fonemisch bewustzijn doen kies dan bijvoorbeeld voor een centraal plaatje of woord wat als een soort picto dient. Formeer daar omheen steeds takken met 2 of meer uiteinden. Op die uiteinden staan dan de woorden die rijmen.
  5. Maak bij een mindmap voor begrijpend luisteren voor jezelf eerst de mindmap op een kladblaadje. Je ziet dan hoeveel plaats je per tak ongeveer moet inruimen op je papier. Dit voorkomt gekriebel op het randje.20150916_143633
  6. Probeer de mindmap op een zo groot mogelijk papier te maken. Wij gebruiken een flipoverbord maar het kan natuurlijk ook een A3vel zijn.
  7. Voor de mindere tekenaars onder ons: Wanneer je de kladversie hebt gemaakt kun je tevoren ook plaatjes op google zoeken en uitprinten. De kinderen kunnen die plaatjes sorteren in hoepels die dan de takken voorstellen van de mindmap. Zie voor een uitgebreidere beschrijving hiervan het artikel van Rianne Hofma op mijn yurls.
  8. Durf fouten te maken, ga desnoods de mindmap later opnieuw maken met de kinderen, ook de juf werkt wel eens slordig. 😉 Dit is dan weer meteen een leermoment: “hebben we alles hetzelfde genoteerd?”
  9. Maak ook eens een puzzel van je mindmap door hem los te knippen of kopieer hem en maak er een spel. (zie hiervoor ook weer het artikel van Rianne Hofma).
  10. Tip van onze logopedisten: Zet voor taalzwakke kinderen het lidwoord altijd bij de zelfstandige naamwoorden.

Bonustip

Je kunt ook met gekleurde vellen of hoepels en materialen een mindmap maken, samen sorteren en clusteren. Daarna een versie op papier ervan maken met foto’s of plaatjes.
Een gesprek wat gevisualiseerd wordt moet natuurlijk wel leven bij de kinderen, het moet taal bevatten die betekenisvol is. Het moet bijvoorbeeld gaan over  het gesprek van die dag in de groep, een belangrijke gebeurtenis uit het nieuws of een ervaring van een van de leerlingen die veel indruk maakt in de hele groep.
Natuurlijk is het de taak van de leerkracht om dit ook gedeeltelijk uit te lokken.

10 Tips voor een gevisualiseerd gesprek.

  1. Bij kleuters kun je een gesprek over bijvoorbeeld knuffels starten door ’s ochtends vroeg de klas binnen te komen met jouw favoriete knuffel en daar een verhaal bij bedenken (Je was hem kwijt en hebt hem terug gevonden).
  2. Zet een praatplaat of foto op het digibord en lok hierover een verhaal uit. Wees creatief hierin. Lok taal uit, stel uitdagende vragen en gebruik je lichaamstaal om de leerling en zijn taaluitingen te volgen.
  3. Neem eens een doosje mee met een geheime inhoud en maak dit met veel bombarie in de kring pas open wanneer echt iedereen op het puntje van zijn stoel zit. Zo heb ik wel eens een grote nep-spin meegenomen. Daarna heb ik samen met de kinderen een gesprek gehad over de spin, waar hij woont, hoe hij eruit ziet, enz.
  4. Gebruik taal die uit de kinderen komt maar pas de zinsbouw aan naar de goede vorm en voeg soms taal toe die aansluit bij het niveau.
  5. Bekijk samen met de kinderen wat nu het verschil is tussen een letter, een woord en een zin, zoek daarna eens dezelfde letters of woorden.
  6. Leg met een pijl in het gesprek vast waar bijvoorbeeld de vraagzin staat en het antwoord.
  7. Geef bij de oudste kleuters ook eens de verwijswoorden uit, omcirkel ze en probeer samen te ontdekken waarnaar ze verwijzen.
  8. Begin met tekstballonnen en foto’s. Vervang later de foto’s voor namen. De laatste fase bij oudste kleuters is de naam met dubbele punt en daarna de uitspraak.
  9. De keuze voor een mindmap of een gevisualiseerd gesprek is afhankelijk van je lesdoel. Wil je echt op taal en inhoud gaan reflecteren, kies dan voor het gesprek.
  10. Je kunt leuke toevoegingen gebruiken zoals figuurlijke taal:  “ieeeh, gilt de juf, ik schrik mezelf een hoedje”.  Samen met de kinderen kun je dan in een tweede gesprek meer van dit soort uitingen verzamelen.

Heb je meer vragen of wil je meer lezen, bestel dan het boek Basishouding Communicatie bij Auris De Spreekhoorn in Breda.

20150807_105230-1

 

Werk jij met mindmaps of visualisaties? Vertel het in een reactie hieronder!

Wil jij creatief aan de slag met taal en digitale tools?

Bekijk dan al mijntrainingen in de Digitaalspeciaal Online Academy!

Volg vanuit je eigen huiskamer op jouw eigen tempo en tijdstip mijn online trainingen en masterclasses.

Via deze mailinglijst ontvang je meteen een kortingscode waarmee je kortingen kunt krijgen tot 50%!
Ook ontvang je als eerste het laatste nieuws over de Digitaalspeciaal Online Academy.

Bedankt! Je bent succesvol ingeschreven. Ik beloof je dat ik je niet ga spammen, wil je echter toch uitschrijven dan kan dat natuurlijk altijd onderaan elke mail. Bij Gmail en Hotmail komen mijn mails vaak in SPAM terecht. Wil geen enkele mail missen? Voeg mijn mailadres dan toe aan jouw lijst met vertrouwde contacten of bij Gmail aan de mailbox Primair. Groet, Marita

Pin It on Pinterest