Veel kleutergroepen werken volgens thematisch onderwijs.
Dit gebeurt soms via vooraf geplande lijsten vanuit een kleutermethode. Andere scholen werken volgens een zelf samengestelde planning die ze per jaar aanpassen en waarbij ze per thema methodes en online materiaal gebruiken als leidraad of bronnenboek.
De kleuteruniversiteit
Sinds een aantal jaar is hier de Kleuteruniversiteit bijgekomen. Hieronder kun je lezen wat er op hun website staat vermeld.
“Wij maken thematische projecten op basis van (prenten-)boeken, in samenwerking met uitgevers van kinderboeken. De producten worden zorgvuldig ontwikkeld door onderwijsprofessionals om ervoor te zorgen dat het materiaal direct ingezet kan worden in de klas. De materialen helpen de leerkracht veel tijd te besparen in lesvoorbereiding, je kunt er veelal direct mee aan de slag en de leerkracht hoeft zelf dus niet meer lessen bij elkaar te zoeken.”
Zelf vind ik de projecten van de Kleuteruniversiteit erg praktisch en volledig. Het is mooi en waardevol dat er altijd vanuit een prentenboek wordt gestart.
Er zijn verschillende auteurs bij de Kleuteruniversiteit werkzaam en er zijn diverse plusprojecten in de webshop te koop voor de kleuters die wat meer uitdaging nodig hebben.
Sinds 2020 zijn er nu ook speciale KETprojecten te koop. Dit zijn projecten die gemaakt zijn voor de leerlinge met extra taalbehoefte.
Lees meer over deze KETprojecten in mijn speciale blog.
Zelf aan de slag met thema’s
Jarenlang heb ik samen met collega’s zelf projecten samengesteld met materialen van het internet en vanuit eigen ervaring. Kant en klare projecten leken daarna een gouden oplossing.
Maar toch bleef het soms lastig om een thema, hoe praktisch uitgewerkt ook, te vertalen, zodat het aansloot op de behoeften van onze specifieke groep. Waar moet je dan aan denken? Wat is belangrijk? Wanneer speel je waar op in? Hoe hou je dat overzichtelijk?
Zeker in het speciaal onderwijs kan dit een probleem zijn. Activiteiten zijn vaak al snel te lastig doordat ze niet betekenisvol genoeg zijn voor de kinderen. Het kan dan al helpen om er een verhalend ontwerp van te maken, door een brief die in de klas gevonden wordt of materiaal wat plotseling gevonden wordt in de kring waar de kinderen ontdekkend mee aan de slag gaan.
Bestaande lesmethodes missen vaak flexibiliteit. De materialen van Kleuteruniversiteit kunnen weliswaar pragmatischer ingezet worden, maar zijn voor sommige groepen nog niet voldoende. Je kunt er weliswaar zoeken welke doelen aangeboden worden maar vaak zit je ook met je eigen beredeneerde aanbod van jouw school of een ander observatie-instrument met doelen die je terug wil zien tijdens het thema.
Een passend thema is een thema wat de klas op dat moment nodig heeft en waarmee je dus inspeelt op de actuele behoefte, maar wat daarnaast ook aansluit bij de doelen die gehaald moeten worden volgens de leerlijnen van jullie school.
Passende thema’s
Wij werken met kinderen met een TOS en wij besteden dus extra veel tijd aan taal en woordenschat. Wij richten ons daarnaast grotendeels op de sociaal emotionele ontwikkeling en betekenisvol leren. Taal die aansluit bij het kind en de groep, activiteiten die aansluiten op wat er leeft in de klas en bij de kinderen. Visuele ondersteuning van het thema is hierbij ook erg belangrijk. Herhaling en kleine leerstappen vormen een houvast voor de leerlingen.
Thematisch onderwijs is de kapstok waaraan wij onze lesdoelen kunnen ophangen en waarmee we ons onderwijs betekenisvol kunnen inrichten bij kleuters. Daarnaast hebben we een beredeneerd aanbod voor de leerlijnen van taal en rekenen, leren leren, en motoriek gemaakt vanuit de SLO leerlijnen. We hebben scorelijsten voor sociaalemotionele ontwikkeling (SCOLL). Daarnaast hebben we de woordenschatmethodes LOGO3000 en speel je wijs. Veel dingen om rekening mee te houden dus. Komt alles wel aan bod?
Ons beredeneerd aanbod is verdeeld in 12 periodes. We bekijken per thema in welke periode we op dat moment zitten en leggen de doelen van een bestaand project ernaast zodat snel duidelijk wordt welke doelen we nog missen en waarvoor we dan zelf aanvullingen gaan zoeken, we kiezen er de juiste woordclusters bij vanuit de methode LOGO3000 en Speel je wijs.
5 tips voor een passend thema
Met een handig format krijg je snel zicht op de activiteiten die je per week in je thema kunt gaan aanbieden.
Vanuit mijn eigen ervaring heb ik 5 tips voor een passend thema samengesteld:
1. Verklein je lesdoelen
Zorg dat de leerstappen niet te groot zijn en ga niet te snel. Bekijk kritisch wat je per week wil aanbieden qua begrippen, woordenschat of lesdoelen.
Ga hierbij uit van de 5 belangrijkste leergebieden: Taal, rekenen, communicatieve vaardigheden, sociaal emotionele ontwikkeling en spel.
Bedenkt activiteiten die elkaar aanvullen en durf te herhalen, gebruik drama, coöperatieve werkvormen, ontdekkend leren, enz.
2. Maak een betekenisvol thema
Kies een thema naar aanleiding van wat er leeft in de groep en durf hiervoor af te wijken van je planning. Ook tijdens het thema kan er een zijweg ingeslagen worden die je niet hebt voorzien. Stuur eventueel met behulp van een verhalend ontwerp, een materiaal of een filmpje.
3. Maak je thema (nog meer) visueel.
Gebruik de vele mogelijkheden van het internet, yurls, pinterest, schooltv, enz. Maar zeker ook boeken, kijkplaten en concrete materialen. Zorg dat het thema ook visueel vertaalt wordt naar de diverse hoeken in je klas. Dit zal weer verhaallijnen in het spel en dus meer taal ontlokken bij de leerlingen. Vergeet niet te observeren tijdens deze vele spelmomenten, heel veel lesdoelen hoor en zie je hier terugkomen in gesprekjes en spel.
4. Ga uit de basiskennis en de interesse van je groep.
Start altijd met een brainstorm door middel van een mindmap of een woordveld. Plan van daaruit je thema verder in en probeer samen een onderzoeksvraag te bedenken bij dit thema? Bedenk dat je ook hier gaandeweg een zijweg in kunt slaan doordat er bijvoorbeeld een boek wordt meegebracht waarin iets interessants staat of een filmpje waarin een nieuwe ontdekking wordt gedaan door de kinderen die ze verder willen onderzoeken.
5. Zorg voor een interactieve belevenis
Bedenk welke hoeken je in je thema centraal wil stellen en wat je daarin kunt toevoegen. Denk niet te snel dat je hiervoor geen ruimte hebt. Met eenvoudige materialen kun je bijvoorbeeld als snel een detail uit het centrale themaverhaal uitbeelden. Betrek de kinderen bij deze inrichting door te brainstormen over de mogelijkheden, maar ook de ouders door spullen van thuis mee te laten brengen. Zorg voor veel verschillende spelmogelijkheden en veel verschillende hoeken of tafels zoals zand, water, klei, manipuleren, creatief ontwerpen, enz. Varieer tijdens je thema gerust wanneer iets niet aanslaat of voeg dingen toe voor een nieuwe impuls. Een lokaal moet spel uitlokken en een het liefst een thema ademen.
Downloads voor een passend thema
Voor diegene die interesse hebben hier de documenten die je kunt gebruiken bij je planning.
Let op: Ze zijn beveiligd met een wachtwoord. Word lid van digitaalspeciaalnieuws en krijg toegang tot alle documenten van deze site.
0 reacties